Net als velen van jullie ben ik jaren geleden als een blok gevallen voor die zielige hondjes uit Spanje. Echter, al gauw kwam ik erachter dat achter die droeve ogen na verloop van tijd, een tante bleek te zitten die mij met haar gedrag om haar vingers wond, toen ze eenmaal over haar ergste angsten heen was.
Binnen korte tijd leerde ik het aanrecht schoner te houden dan deze ooit was geweest en bleek de bank niet meer de mijne te zijn. Mevrouw had het zich binnen korte tijd erg gemakkelijk gemaakt. Persoonlijk had ik hier niet zoveel problemen mee, zolang we het bij een Galgo hielden.
Echter, na nummer 1 kwam nummer 2, 3 en zelfs 4. Ik ontkwam niet aan het opstellen van een aantal regels om te voorkomen dat koekjes voor gasten niet van de tafel gesnaaid werden of voor het geval ik een plaatsje op de bank wilde.
Een tijdje geleden kwam ik in aanraking met het NILIF programma van Deb McKean. In dit programma staat een aantal basisregels die zorgen voor een gezonde verstandhouding tussen jou en je hond, mocht jouw Galgo zich na verloop van tijd iets teveel thuis gaan voelen. Want wat ze in het verleden ook meegemaakt hebben, het beste dat je hen kunt bieden is zekerheid. Jouw Galgo wil graag weten wat je van hem of haar verwacht. Let wel, dit is geen programma voor echte gedragsproblemen, maar een handgreep om de hond zekerheid te geven over zijn plaats in het gezin.
*Nothing in Life is Free* (“Voor niets gaat de zon op”)
Ongewenst gedrag kan vele oorzaken hebben, inclusief verborgen ziekte. Geen gedragsveranderingsprogramma zou gestart mogen worden zonder dat de hond bij de dierenarts is geweest voor een compleet lichamelijk onderzoek. En als je daar toch bent, kun je jouw dierenarts een kopie van deze pagina geven, en vragen of hij denkt dat het een geschikte techniek voor je is. Het NILIF programma is een geaccepteerde standaard in hondentraining, maar is geen vervanging voor een professionele, persoonlijke evaluatie van het gedrag van jouw hond en wil dit ook niet zijn. Deze techniek is bedoeld voor gezonde honden, met een normaal verstand en een stabiel karakter.
Het NILIF programma is opmerkelijk, omdat het effectief werkt voor veel verschillende problemen. Een verlegen, timide hond wordt meer ontspannen, omdat hij weet dat hij zich geen zorgen hoeft te maken, zijn eigenaar zorgt overal voor. Een hond die te hard zijn best doet om de baas te worden leert dat die positie niet meer beschikbaar is en dat het leven zonder die titel trouwens veel leuker is.
Het programma is even succesvol voor honden die tussen deze twee extremen in vallen. Het is niet moeilijk toe te passen en kost niet veel tijd als de hond al een paar basiscommando’s kent. Ik heb nog nooit gezien dat deze techniek geen positieve gedragsverandering teweeg bracht, maar bij sommige honden is de verandering groter dan bij andere. Veel eigenaren gebruiken deze techniek samen met andere gedragsveranderingsprogramma’s, zoals het behandelen van angst of agressie. Het is ook een ideale techniek voor honden zonder aanzienlijke gedragsproblemen, die nog net wat fijner afgestemd kunnen worden.
*AANDACHT VRAGEN*
Het programma begint met het beëindigen van aandacht geven als daarom gevraagd wordt. Als je hond naar je toekomt en je hand aanstoot, vragend “Aai mij! Aai mij!”, negeer hem dan. Zeg geen “nee”, duw hem niet weg, maar doe gewoon of hij niet bestaat. Hij heeft al langer succes met deze techniek, wees dan niet verbaasd als hij dan nog wat harder gaat proberen om je aandacht te trekken. Als hij doorheeft dat dit zinloos is geworden, zal hij stoppen. In een roedel kunnen de dominante honden aandacht eisen van de lagere honden, niet andersom. Als jij je hond aandacht geeft wanneer hij daarom vraagt, laat je hem weten dat hij een hogere rangorde heeft dan jij. Timide honden worden zenuwachtig van die macht en kunnen erg claimerig worden. Ze weten nooit zeker wanneer jij de baas bent, dus kunnen ze nooit ontspannen. Wat als er iets engs gebeurt, zoals een vreemde in huis? Wie zal dat afhandelen? De timide hond die aandacht opeist, zal vaak erg gestresst zijn, omdat hij meer verantwoordelijkheid heeft dan hij aan kan.
Sommige honden zien de mogelijkheid om aandacht op te eisen als bevestiging dat ze ‘Alfa’ zijn en worden moeilijk als ze moeten zitten, liggen of aan een ander commando moeten gehoorzamen. Het is niet hun status waar ze onzeker van worden, het is het gebrek aan consequentheid. Misschien is het een echte alfahond, misschien ook niet, maar het feit dat er geen duidelijke roedelleider is, is erger dan wanneer de hond dit zou zijn. Honden zijn het gelukkigst als ze in een stabiele rangorde leven. Er wordt veel spanning gecreëerd wanneer het leiderschap steeds verandert.
*LAATSTE UITBARSTINGEN*
Je hond weet al dat hij jouw aandacht op kan eisen en hij weet op wat voor manier hij dat moet doen. Vanaf vandaag werkt dat niet meer, maar dat weet hij nog niet. Iedereen zal extra zijn best doen voor iets waarvan we weten dan het succes heeft, als het plotseling niet meer werkt. Als ik jou € 20,- zou geven elke keer als je in je handen klapt, zou je heel veel klappen. Maar als ik ineens zou stoppen met geld geven, zelfs als je nog steeds stond te klappen, dan zou je meer en harder klappen. Je zou zelfs wat dichterbij kunnen komen om jezelf ervan te overtuigen dat ik je wel echt in de gaten heb. Je zou zelfs tegen me kunnen schreeuwen “Hee, ik sta hier te klappen als een idioot, waar blijft het geld??”. Als ik helemaal niet zou reageren, op geen enkele manier, zou je stoppen met klappen. Het werkt niet meer. En die laatste poging – het klappen als een gek – dat is een laatste uitbarsting. Als ik jou echter tijdens die laatste poging toch € 20,- zou geven, zou het spelletje meteen weer op de oude voet verder gaan. Het zou nu een stuk langer duren voor ik jou kan leren dat je op moet houden met dat geklap, want je hebt nou geleerd dat als je maar hard genoeg je best doet, je toch weer beloond wordt.
Als jouw hond in de gaten krijgt dat het gedrag, waarvan hij gewend is dat het hem aandacht oplevert, niet meer werkt, zal hij het dubbel zo hard gaan proberen, en hij zal een laatste uitbarsting krijgen. Als je hem op dat moment aandacht geeft zul je ongelofelijk je best moeten doen om het hem daarna weer af te leren. “Nee” zeggen of hem wegduwen is niet het soort aandacht waar hij op uit is, maar het is nog steeds aandacht. Hem helemaal negeren werkt sneller en beter.
*JIJ HEBT DE MACHT*
Als mens en als zijn eigenaar, heb jij de macht over alle dingen die leuk voor hem zijn. Dit is de basis van het NILIF programma. Spelen, aandacht, eten, wandelen, de deur in en uit lopen, autorijden, naar het bos gaan – alles wat jouw hond wil komt van jou, altijd. Als hij de meeste van deze dingen altijd zonder moeite verkregen heeft, is er voor hem geen echte reden om jouw leiderschap te respecteren, of het feit dat jij ‘eigenaar’ bent van alle leuke dingen. Wederom zal een timide hond gestrest raken van zo’n situatie en een dominante hond wordt moeilijk handelbaar. Beiden zouden liever willen dat jij de baas was.
Om het NILIF programma in te voeren moet je jouw hond leren dat hij alles kan verdienen. Heeft hij honger? Geen probleem, hij hoeft alleen maar even te zitten voor zijn bak voor hem wordt neergezet. Wil hij met een bal spelen? Geweldig! Hij hoeft alleen maar te gaan liggen voor jij de bal weggooit. Wil hij naar buiten? Hij moet zitten als je hem aanlijnt en de deur open doet. Hij moet zitten en wachten terwijl de autodeur open wordt gemaakt en op het woord letten (ik gebruik “OK”) dat betekent “stap maar in”. Als je terug komt moet hij wachten op het woord dat betekent “kom maar uit de auto”, zelfs als de deur wagenwijd open staat. Wees niet te streng voor hem. Hij heeft al lang geleerd dat hij al deze beslissingen zelf mag maken. Hij heeft goed geleerd dat hij altijd beslist wanneer hij zijn leuke dingen krijgt. Laat de nieuwe regels ingaan, maar bedenk dat hij steeds alleen maar deed wat hij geleerd heeft, en dat het even zal duren voor hij de nieuwe situatie doorheeft.
Je zult aandacht moeten gaan besteden aan dingen die je vroeger waarschijnlijk niet eens opmerkte. Als je je hond voert, geef je het hem dan maar gewoon? Nu niet meer. Hij moet het verdienen. Je hoeft geen standaard commando’s te gebruiken, elke actie is goed genoeg. Gebruik een commando dat jouw hond kent, of het nou “schudden” is, of “rondje draaien” of “spreek”. Slaapt je hond bij jou op bed? Leer hem dat hij moet wachten op jouw commando dat hem vertelt dat hij erop mag springen, en hij moet eraf gaan als jij dat zegt. Leer hem om naar het bed, of welke plaats dan ook, te gaan als jij het zegt. Wanneer hij naar zijn plaats loopt zeg je “blijf”, en beloon hem als je hem “vrij” laat met iets lekkers. Een vaste plaats voor de hond is erg handig als je bezoek hebt, of hem om een andere reden even uit de weg wilt hebben. Het leert hem ook dat door het huis rennen iets is dat jij beheert. Er zijn vast nog veel meer dingen die jouw hond waardevol vindt, die ik hier niet eens genoemd heb.
Het NILIF programma moet geen langgerekt proces zijn. Alles wat je moet doen is een simpel commando geven voor je de hond toegang geeft tot wat hij wil. Avondeten, bijvoorbeeld, hoeft niets meer te zijn dan een sessie van 2 of 3 seconden waarin je zegt “zit”, “goedzo!”, de bak neerzet en wegloopt.
*AANDACHT EN SPELEN*
Nu je hond de dienst niet langer uitmaakt zul je wel wat extra moeite moeten doen om hem voldoende speel- en aandachttijd te geven. Roep hem bij je, laat hem zitten en overspoel hem met zoveel aandacht als je wil. Laat hem zijn favoriete speeltje halen en speel met hem, zo lang als je beide energie hebt. Het verschil met vroeger is dat jij nu bepaalt wanneer er gespeeld wordt. Hij is nu van jou afhankelijk, veel meer dan eerst, dus zorg wel dat je hond krijgt wat hij nodig heeft. Wat hij het meest nodig heeft, is ‘quality time’ met jou. Dit is een goed moment om met je hond op cursus te gaan. Als zijn basisgehoorzaamheid perfect in orde is, kijk dan eens of je een agility of flyball cursus kan gaan doen.
*NILIF BETEKENT *NIET* DAT JE DE HOEVEELHEID AANDACHT DIE JE DE HOND GEEFT MOET BEPERKEN*
Het NILIF concept gaat over *wie* de aandacht geeft (jij!), niet hoeveel aandacht er gegeven wordt. Ga vooral je gang en roep je hond 100 keer per dag bij je voor knuffels en kusjes. Jij kan zijn aandacht opeisen en hij niet meer die van jou! Binnen een dag of twee zal je hond jou op een heel andere manier zien, en graag meer willen leren. Gebruik deze periode om hem nieuwe dingen te leren, zoals “omrollen”, of leer hem de namen van al zijn speelgoedjes.
Als je een verlegen hond hebt, zal hij meer ontspannen worden. Er is geen reden meer om zich zorgen te maken over wat dan ook. Hij heeft nu het volste vertrouwen in jou als zijn beschermer en begeleider. Als je een dominante hond hebt zal hij opgelucht zijn dat hij niet meer hoeft te ‘vechten’ voor de macht en dat hij nu kan vervallen in zijn rol van toegewijd en geliefd huisdier.
C1999 Deb McKean
