De honden in Spanje kunnen de ziekte Leishmaniose oplopen en de shelters waar GINN mee samenwerkt, testen de honden op deze ziekte voordat ze hierheen komen. Het is een ziekte die mensen vaak doet besluiten om een hond met Leishmaniose niet te adopteren, want je weet weliswaar dat de hond het heeft, maar niet hoe het ziektebeeld gaat verlopen. Ergens is het een voordeel dat het bekend is, want dan kan er behandeld worden. Bij een hond die negatief getest is, is er altijd kans dat hij/zij toch besmet is en de ziekte mogelijk later alsnog actief wordt. Net als alle andere honden verdienen de honden met Leishmaniose ook een liefdevol thuis en we hopen met een zo goed mogelijke voorlichting de kans op adoptie voor hun te verhogen.
Wat is nu het verhaal achter Leishmaniose?
De parasiet Leishmania infantum kan bij de hond Leishmaniose veroorzaken. Leishmaniose is een ziekte die door zandvliegjes wordt overgebracht en rondom de Middellandse Zee en zuidelijker voorkomt.
Leishmaniose kan alleen worden overgedragen via de zandvlieg. Deze is in Nederland niet aanwezig, dus een hond met Leishmaniose vormt geen gevaar voor andere honden of huisdieren/mensen. De incubatieperiode (de tijd tussen moment van besmetting en actief worden van de ziekte) van Leishmaniose kan erg lang zijn; variërend van één maand tot levenslang. In deze periode kan de parasiet zich in het lichaam van de hond verspreiden: in het beenmerg, lymfeklieren en in de organen (met name lever en nieren). Een negatieve test in het verleden biedt dus geen garantie dat de hond de parasiet niet bij zich draagt. Vals-positieve uitslagen komen met name voor bij honden die ook besmet zijn met Ehrlichia.
De meeste honden die positief worden getest op Leishmaniose, zullen hier met een tijdige en goede behandeling niet aan overlijden en de meerderheid wordt er zelfs nooit ziek van (de Leishmaniose wordt nooit actief). Het bloed en de urine moeten regelmatig getest worden om te controleren of de Leishmaniose onder controle is en de evt. behandeling afdoende is. Overmatige stress en steroïden moeten vermeden worden, omdat zij het immuunsysteem aantasten, waardoor de Leishmaniose actief kan worden. Laat je hond alleen vaccineren als de Leishmaniose goed onder controle is.
Veelvoorkomende symptomen van Leishmaniose
– Uiterlijke symptomen: kale plekken op de huid (schilfering van de huid gepaard gaande met kaalheid, vooral rond de ogen en op de oorranden), rode geïrriteerde huid, bleke slijmvliezen, blauwe plekken, wondjes en zweren aan de huid en slijmvliezen (die niet goed genezen), gewichtsverlies, afwijkingen aan de nagels (snel groeiend), korsten en kloven aan neusspiegel en voetzooltjes, oogontstekingen, bloedneuzen.
– Algehele toestand van de hond: lusteloosheid, koorts, mank lopen en problemen met de gewrichten.
– Niet zichtbare symptomen: opgezwollen lymfeklieren, vergrote lever/milt, chronische darmvliesontsteking (braken en diarree) en nierproblemen (nierinsufficiëntie, nierfalen).
Bij bloedonderzoek wordt vaak proteïnurie aangetoond. Het totaalserum is vrijwel altijd verhoogd. Het albumine-gehalte is vaak verlaagd. Leukocyten tonen meestal normaal. In een laat stadium zijn de ureum- en creatinine-gehaltes verhoogd.
Behandeling
Dit is afhankelijk van de uitslag van de bloedtesten, het klinisch onderzoek door de dierenarts en de eventuele aanwezigheid van symptomen. Er kan gekozen worden voor één van de volgende behandelingen:
• Allopurinol: 20 mg/kg/per dag, verdeeld over 2 of 3 doses. De meeste honden kunnen na ten minste 2-3 bloedtesten zonder afwijkingen en 1-1,5 jaar geen symptomen stoppen met Allopurinol. Bij sommige honden vlamt de Leishmaniose dan toch steeds weer op en moet levenslang Allopurinol gegeven worden (eventueel één week per maand). De meest voorkomende bijwerking van Allopurinol is het vormen van overmatige xanthinekristallen in de blaas. Een purinearm dieet en toediening van appelazijn en/of chanca piedra kunnen dit (in enige mate) voorkomen.
• Milteforan + Allopurinol: als uit de bloedtesten blijkt dat de Leishmaniose actief is – meestal vertoont de hond dan ook symptomen – kan worden gekozen voor een behandeling met Milteforan. Milteforan doodt (een deel van) de Leishmania-parasieten, in tegenstelling tot Allopurinol dat de Leishmaniose slechts ‘in slaap’ brengt. Milteforan wordt oraal toegediend met eten en eventueel voorafgegaan door een maagbeschermer. De dosering is 1 ml oplossing per 10 kg lichaamsgewicht per dag, eenmaal daags, gedurende 28 dagen. Milteforan is (in tegenstelling tot Glucantime) geen risico voor de nieren en kan ingezet worden als er al nierschade is. Milteforan bouwt langzaam een spiegel op in het bloed en werkt ook nog na afronding van de kuur een tijd door. Het komt geregeld voor dat honden pas aan het einde of na de kuur gaan opknappen.
• Glucantime + Allopurinol: Glucantime moet dagelijks (één of twee maal daags) onderhuids worden geïnjecteerd voor gemiddeld vier weken lang (bij onvoldoende verbetering kan deze periode verlengd worden). De dosering is 1 ml/3 kg, de eerste vier dagen wordt de dosis gehalveerd. Glucantime kan acuut nierfalen veroorzaken en wordt doorgaans alleen gegeven als de nieren helemaal in orde zijn. Tussentijdse controle van de nieren elke tien dagen is ook belangrijk.
• Domperidon/Leishgard: 0,5 mg/kg/per dag of Leishgard 1 ml /10 kg/per dag een maand lang. De kuur kan eens per vier maanden herhaald worden. Domperidon activeert het immuunsysteem om de Leishmaniose beter uit te kunnen schakelen. Domperidon wordt meestal gegeven naast Allopurinol en/of na de afronding van een kuur Milteforan/Glucantime of als extra ondersteuning aan honden waarbij de Leishmaniose in remissie is en die stabiel zijn zonder Allopurinol.
Bloed- en urinetesten
Bij de jaarlijkse of halfjaarlijkse bloedtest moeten de volgende waardes worden getest: nieren, lever, groot bloedbeeld en eiwitelektroforese, en eventueel een titerbepaling. De titerbepaling alleen is niet voldoende om vast te kunnen stellen of de Leishmaniose wel of niet actief is. Met name de eiwitelektroforese is hiervoor van belang, in samenhang met de overige bloedwaarden en een klinisch onderzoek door de dierenarts. Kenmerkend voor actieve Leishmaniose is een verlaging van albumines, een verhoging van (gamma)globulines en een verhoogd totaal eiwit. In de urine zien we eiwitten bij (beginnende) nierschade en er moet ook altijd gekeken worden of er xanthinekristallen aanwezig zijn als mogelijk gevolg van Allopurinolgebruik.
Voeding en supplementen
Allopurinol kan xanthinekristallen in de urine veroorzaken. Door de hond een purine-arm dieet te geven, kan de vorming van deze kristallen als gevolg van langdurig Allopurinolgebruik voorkomen worden. Eventueel kan ook appelazijn aan de voeding worden toegevoegd en bij sommige honden zijn met het supplement chanca piedra goede resultaten behaald wat betreft vermindering van de kristallen.
Bij nierproblemen als gevolg van Leishmaniose is het verstandig om een nierdieet te geven. Een ondersteunend supplement voor de nieren is Solidago; een fosforbinder in de vorm van Ipakitine kan ook een goede toevoeging zijn bij nierproblemen.
Omdat het belangrijk is om de weerstand goed op peil te houden, kan ook een weerstandsverhogend supplement (Vetinmune, PUUR weerstand, Groene Os Weerstand compositum, Echina, multivitaminen, etc.) een hond met Leishmaniose veel goed doen. Speciaal hiervoor is sinds enige jaren ook Impromune verkrijgbaar. Dit supplement kan ook ingezet worden als alternatief voor Allopurinol bij honden die erg veel last hebben van hardnekkige en overmatige xanthinekristallen.
Kosten
Exacte bedragen kunnen wij niet geven, want dit verschilt per dierenarts en gewicht van de hond. De hieronder beschreven bedragen zijn dus een gemiddelde van bedragen die wij voorbij zien komen in de Faceboekgroep “Mijn hond heeft Leishmania. Wat Nu?”
Allopurinol is vaak de eerste medicatie die gegeven wordt en is er in tabletten van 100mg en 300mg. De kosten zijn afhankelijk van hoeveel milligram en natuurlijk ook hoeveel de dosering is voor de hond. Milteforan en Glucantime zijn beide middelen die in een kuur van 28 dagen gegeven moet worden. De kosten hiervan zijn moeilijk weer te geven, want lichaamsgewicht van de hond speelt hierin een rol en ook per dierenarts kan er verschil in zijn, maar het komt al snel op honderden euro’s. Bloed- en urinetesten kom je op gemiddeld € 200 voor een heel compleet beeld.
We hopen dat we hiermee meer inzicht hebben kunnen geven over Leishmaniose. We willen nog afsluiten met te zeggen dat sommige honden veel last hebben van de Leish en de behandeling veel kosten en zorgen met zich mee kan brengen. Gelukkig zijn er ook veel honden die met de juiste medicatie erg opknappen en waar de Leishmaniose ook wel naar een “slapende” status gaat en waar de honden door ouderdom overlijden.
(Bron: Faceboekgroep “Mijn hond heeft Leishmania. Wat Nu?” met nog eigen aanvullingen)
Daarnaast is er nog een website met veel informatie over Leishmaniose: https://leishmania.nl/
